Logische data recovery veilig gebruiken

Veilig toepassen van logische data recovery – leer hoe je de risico’s vermijdt

Zijn logische recovery pogingen altijd zonder risico?

Nee, spijtig genoeg niet. Pogingen om data te herwinnen met uitsluitend software tools, de zogenaamde ‘logische recoveries’ zijn geenszins zonder risico.

In dit artikel staan uitleg en professionele richtlijnen over de risico’s bij het gebruik van logische data recovery software en tips om dataverlies bij logische recoveries te voorkomen.

Download de richtlijnen aan de rechterkant van deze pagina zodat je ze kan uitprinten en bij de hand hebt.

Misverstand

Het is een misverstand dat logische recovery pogingen altijd veilig zijn en uitgevoerd kunnen worden zonder risico op fataal dataverlies.

Wat is fataal dataverlies?

Dataverlies is fataal als de magnetische informatie vernietigd is.

Op onderstaande foto is goed te zien hoe een poging om data terug te halen via een logische recovery heeft geleid tot de vernietiging van een deel van de magnetische laag van de platter. In dit deel is het onmogelijk om opgeslagen informatie terug te halen. De harde schijf is zo hard beschadigd dat de rest van het oppervlak ook niet meer te lezen is door de koppen.

Op de platter van deze harde schijf is een groot deel van de magnetische datalaag weggeschuurd door de leeskop.

Deze beschadiging ontstaat wanneer iemand toegang probeert te krijgen tot de informatie die op de oppervlakte van de schijf staat, terwijl de harde schijf langzaam reageert door kleine fysieke beschadigingen aan de oppervlakte van de schijf (physical bad sectors). Dit soort schade kan zeer snel veroorzaakt worden.

Physical Bad Sectors, wat zijn dat?

Een ‘physical bad sector’ is een nanoscopisch kleine fysieke beschadiging van de magnetische oppervlaktelaag. Hierdoor is de informatie die opgeslagen is als geladen magnetische deeltjes niet meer leesbaar door de leeskop. Dat komt omdat de leeskop niet meer over dit deel van de schijf kan ‘glijden’.

Normaal gezien heeft de firmware van de harde schijf de informatie die opgeslagen is in deze bad sector al gekopieerd naar een ander deel van de platter. Dan kan de leeskop dit slechte deel van de platter voortaan overslaan en de informatie elders ophalen. De leeskop raakt dan niet beschadigd.

Hoe ontstaan slechte sectoren?

De schade kan ontstaan door een minuscuul stof- of rookdeeltje dat in de harde schijf is binnengekomen, en tussen de leeskop en de platter is terechtgekomen terwijl de schijf op volle snelheid draait.

De afmetingen van de lees/schrijfkop spreken echt tot de verbeelding. Een minuscuul stof- of rookdeeltje kan al een slechte sector veroorzaken. De fysieke slechte sectoren (physical bad sectors) zijn zichtbaar door een nanoscoop.

Verder kunnen beschadigde sectoren ontstaan door stroomonderbrekingen. Bijvoorbeeld als plotseling de stroomtoevoer wordt afgebroken door haperende aansluitingen of als gevolg van een zonnestorm.

Hoe klein is klein?

De lees/schrijfknop van een harde schijf werkt met enkele indrukwekkende cijfers.

Met een breedte van minder dan honderd nanometer en een dikte van ongeveer tien nanometer, vliegt de kop boven de plaat met een snelheid tot 15.000 omwentelingen per minuut (RPM). En dit op een hoogte die te vergelijken is met een stapeltje van 40 atomen.

Tom’s Hardware vergelijkt dit met een vliegtuig. Als de lees/schrijfkop een Boeing 747 zou zijn en de oppervlakte van de harde schijf de aarde, dan:

• zou de Boeing vliegen met een snelheid van 800 Mach,
• op minder dan 1 cm boven de grond,
• en zou ieder grassprietje worden geteld,
• met minder dan 10 fouten op een oppervlak ter grote van geheel Ierland.

Slechte sectoren hebben geen glad oppervlak meer, maar ruwe randen. Dan zou het kunnen dat de kop met grote snelheid in aanraking komt met zo’n ruw randje en daardoor zwaar beschadigd raakt.

De kop beschermt zichzelf door deze bad sectors te vermijden. De informatie haalt de kop van een ander gedeelte van de platter.

Probeer NIET om bad sectors uit te lezen!

Met al de bovenstaande kennis begrijp je dat er een grote kans is op verdere schade van de slechte sector als je deze toch probeert uit te lezen. De lees/schrijfkop is immers een zeer fragiel onderdeel. Als je bruut geweld gebruikt om toch informatie uit een bad sector te lezen, doet dit meer kwaad dan goed.

En bruut geweld gebruiken is nu precies de opdracht die de computer ontvangt wanneer je om een ‘full surface scan’, een ‘clone’, of een ‘image’ van de harde schijf vraagt. Omdat de kop geen toegang krijgt tot de informatie in de bad sector, zegt de software tegen de kop het nog eens te proberen, en nog eens, en nog eens … net zolang tot de kop zwaar beschadigd is en het magnetische oppervlak begint af te schrapen als een rasp. Dat kan binnen een oogwenk gebeurd zijn. Het vernietigende eindresultaat kan je zien in het plaatje van de harde schijf bovenaan dit artikel.

De enige manier is de professionele manier

Een harde schijf met fysiek beschadigde sectoren kan uitsluitend in een professioneel data recovery bedrijf, in een cleanroom en door ervaren technici behandeld worden. De data recovery specialist gaat uiterst voorzichtig te werk en gebruikt gespecialiseerde en zeer kostbare apparatuur. Dit is de enige omgeving waarin een harde schijf met bad sectors behandeld zou mogen worden.

Standaard Data Recovery Software is NIET het juiste gereedschap

Standaard data recovery software is ongeschikt voor harde schijven met slechte sectoren. Het geforceerd gebruiken van deze tools op een beschadigde harde schijf kan onherstelbare schade aan de magnetische laag van de harde schijf veroorzaken, met fataal dataverlies als gevolg.

Algemene principes bij het gebruik van Data Recovery Software

Bij een harde schijf met bad sectors:

• Maak GEEN surface scan
• Probeer GEEN clone of image te maken
• Gebruik GEEN data recovery software

Deze software tools forceren de leeskop om de bad sectors uit te lezen en veroorzaken daardoor onherstelbare schade aan de magnetische laag van de platen.

Richtlijnen

Vergaar zoveel mogelijk informatie over de harde schijf voordat je een beslissing neemt om de schijf aan te sluiten aan data recovery software. Vraag bijvoorbeeld aan de klant wat hij of zij allemaal kan vertellen over de oorzaak van het dataverlies.

Zet de harde schijf niet aan of als je de volgende informatie hebt:

• de harde schijf maakte een klikkend, tikkend of biepend geluid.
• als er helemaal geen beweging in de harde schijf meer zat.
• als de harde schijf gevallen is.
• als het systeem iedere dag langzamer werd en daarna helemaal niets meer deed
• als een stroomonderbreking voorafging aan het verlies van toegang tot de PC/laptop/etc.
• een halverwege een datatransfer uitgetrokken external USB hard drive vooraf ging .aan het dataverlies.
• iemand heeft geprobeerd de harde schijf te repareren met CHKDISK en daarna verloor de harde schijf toegang.
• de PC/laptop bleef “hangen” tijdens het werken en daarna helemaal geen toegang meer.
• het systeem crashte meerdere malen terwijl de RAM ok is.
• tijdens het installeren van het OS stopte het proces halverwege en kon de installatie niet afgerond worden.
• water schade, rook schade, verbrand, etc.

In het algemeen geldt dat je veilig logische data recovery kan uitvoeren met de software tool in de volgende gevallen:

• de klant heeft zijn of haar data gedeletet.
• de klant heeft een nieuw OS geïnstalleerd en is daarbij zijn data verloren.
• een virus.
• een verwijderde/gedeletet partitie.
• de klant heeft zijn of haar harde schijf geformatteerd.

Maar blijf aandachtig, kijk en luister, en stop onmiddellijk als je tijdens het werken met data recovery software het volgende opmerkt:

• hoewel alles ok leek, kan een harde schijf toch beschadigde sectoren hebben. Als gedurende het cloning proces de voortgangsbalk niet meer beweegt of slechts heel erg langzaam/hectisch beweegt, stop dan onmiddellijk het clone proces en haal de stekker uit de harde schijf.
• als tijdens het scannen de software stopt of blijft hangen (misschien genereert de software een foutmelding), stop dan meteen en haal de stekker uit de harde schijf.
• als na het cloning/imaging/recovering proces de harde schijf blijft hangen, stop dan ogenblikkelijk en haal de stekker uit de schijf.

In alle bovenstaande gevallen stuur je de harde schijf naar het laboratorium van Stellar Data Recovery.

Belangrijke opmerking:

• Alvorens een logische data recovery uit voeren, zorg je ervoor dat alle connectiepunten van het docking station goed contact maken. Losse contactpunten kunnen voor disrupties zorgen en bad sectors veroorzaken.
• Schrijf NOOIT de recoverde data naar de schijf die je aan het recoveren bent, maar altijd naar een andere harde schijf.

Een juridische invalshoek met betrekking tot het nemen van risico’s als professionele dienstverlener

Het aanzetten van een harde schijf met slechte sectoren en het geforceerd uitlezen van bad sectors (met data recovery software, clone software of drive scanning software) kan tot fataal dataverlies leiden. Maar er is ook een kleine kans dat dit niet gebeurt.

Bij een succesvolle data recovery van een harde schijf met fysiek beschadigde sectoren via data recovery software, mag je van geluk spreken. Na het lezen van dit artikel zal je ook begrijpen dat je een groot risico hebt genomen. Als je een professionele dienstverlener bent, dan zou je het nemen van dergelijke grote risico’s als onverantwoord kunnen bestempelen.

Professionele dienstverleners van data recovery diensten zouden dergelijk grote risico’s niet mogen nemen met de data van hun klanten.

Neem contact op met Stellar Data Recovery voor meer informatie.